ਸ਼ੱਕ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕ ਈਸਾ ਤੋਂ ਕਈ ਸੌ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰਕਸਤਾਨ ਤੇ ਬੱਲਖ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਆਕੇ ਟੈਕਸਲਾ, ਮੱਥਰਾ ਅਤੇ ਸੁਰਾਸ਼ਟਰ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਕ ਪਰਤਾਪੀ ਰਾਜੇ ਸਲਵਾਨ ਨੇ ਈਸਾ ਤੋਂ 78 ਵਰ੍ਹੇ ਮਗਰੋਂ ਦੱਖਣੀ, ਪਛਮੀ ਤੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਪਣਾ ਸੰਮਤ ਚਲਾਇਆ ਸੀ। ਕੰਗ, ਬੱਲ ਤੇ ਪੂੰਨੀਆਂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕ ਬਲਖ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ।
ਸੰਤ ਵਿਸਾਖਾ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਮਾਲਵਾ ਇਤਿਹਾਸ’ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਆਂ ਗੋਤ ਦਾ ਮੋਢੀ ਪੁੰਨੀ ਰਾਏ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜਾ ਸਲਵਾਨ ਨੂੰ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਲਵਾਨ ਰਾਜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਭੁਲੇਖੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਐਚ. ਏ. ਰੋਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂੰਨੀਏ ਸ਼ਿਵ ਗੋਤਰੀ ਜੱਟ ਹਨ। ਹਿੱਸਾਰ ਗਜ਼ਟੀਅਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂੰਨੀਏ ਸ਼ਿਵ ਗੋਤਰੀ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਿਵਾ ਦੀਆਂ ਜੱਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਏ ਸ਼ਿਵ ਬੰਸੀ ਜੱਟ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਿਵਾ ਦੇ ਭਗਤ ਸਨ। ਕੈਪਟਨ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਅਹਿਲਾਵਤ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਬੰਸੀ 28 ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਬੰਸੀ ਰਾਜਾ ਬੀਰ ਭੱਦਰ ਦਾ ਰਾਜ ਹਰਦੁਆਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਿਵਾਲਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੱਕ ਸੀ। ਬੀ. ਐਸ. ਦਾਹੀਆ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਜਾਟਸ’ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ “ਪੋਨੀਆ ਜਾਟੋਂ ਕੀ ਇਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਿਆਸਤ ਕਾਲਾ ਸਾਗਰਕੇ ਨੇੜ੍ਹੇ ਲਘੂ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਥੋਂ ਸਮਰਾਟ ਦਾਰਾ ते ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਆ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਬੈਕਟਰੀਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।” ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜੱਟ ਕਬੀਲੇ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਕੈਸਪੀਅਨ ਸਾਗਰ ਤੱਕ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਏਸ਼ੀਆ ਹੀ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰ ਭੂਮੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਸੀਮਾ ਰਾਹੀਂ ਪੂੰਨੀਏ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਰਾਜਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹੀ ਸਪਤਸਿੰਧੂ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਆਬਾਦ ਹੋਏ। ਪੂੰਨੀਏਂ ਬਹੁਤ ਸੂਰਬੀਰ ਜੱਟ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹਲ ਦੀ ਮੁਠ ਤੇ ਦੂਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤਲਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 360 ਪਿੰਡਾਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਬੀਕੇ ਦੀ ਰਾਠੌਰ ਸੈਨਾ ਤੋਂ ਇਹ ਹਾਰ ਗਏ ਕਿਉਂਕਿ ਗੋਦਾਰੇ ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਪੂੰਨੀਆ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬੀਕੇ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਰ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਪੂੰਨੀਏ ਹਰਿਆਣੇ ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਲ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਸੰਗਰੂਰ ਤੇ ਪਟਿਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਏ। ਸਿਰਸਾ, ਹਿੱਸਾਰ, ਹਾਂਸੀ, ਦਾਦਰੀ, ਰੋਹਤਕ, ਅੰਬਾਲਾ, ਜਗਾਧਰੀ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੂੰਨੀਆਂ ਗੋਤ ਦੇ ਕਾਫੀ ਜੱਟ ਆਬਾਦ ਹਨ। ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਜਗਾਧਰੀ ਪਾਸ ਦੇ ਜਮਨਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਨੀਪਤ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਪੂੰਨੀਏ ਵਸਦੇ ਹਨ। ਭਵਾਨੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ 150 ਪਿੰਡ ਪੂਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਹਨ। ਰਾਜਸਤਾਨ ਦੇ ਬੀਕਾਨੇਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 100 ਪਿੰਡ ਪੂਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਜਾਟ ਅਤੇ ਬਿਸ਼ਨੋਈ ਹਨ।
ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੂੰਨੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡ ਹਨ। ਪੂੰਨੀਆ ਗੋਤ ਦਾ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਿੰਡ ਪੂੰਨੀਆਂ ਤਹਿਸੀਲ ਬੰਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸਰਦਾਰ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਪੁੰਨੀ ਸਾਬਕ ਆਈ. ਏ. ਐਸ ਅਫਸਰ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਲੁਧਿਆਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਪੂੰਨੀਆ ਪਿੰਡ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਘਾ ਤੇ ਪੁਰਾਣਾ ਪਿੰਡ ਹੈ। ਮਾਝੇ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏ ਜੱਟ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟ ਬਹੁਤ ਸਨ। ਇਹ ਭਾਰੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਪੁੰਨੀਏਂ ਗੋਤ ਦੇ ਲੋਕ ਦਲਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਨ। ਅਬੋਹਰ ਤੇ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏਂ ਬਿਸ਼ਨੋਈ ਤੇ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਹਨ । ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਹੀ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੇਰਠ, ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਤੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਆਦਿ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦੇ 100 ਦੇ ਲਗਭਗ ਪਿੰਡ ਹਨ । ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਰਿਆਣੇ ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਪੂੰਨੀਏਂ ਹਿੰਦੂ ਜਾਟ ਹਨ। ਕੁਝ ਬਿਸ਼ਨੋਈ ਜਾਟ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੁੰਨੀਏ ਜੱਟ ਸਿੱਖ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੂੰਨੀਏਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣ ਗਏ। ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂੰਨੀਏਂ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਇਹ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਉੱਘਾ ਗੋਤ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੁਆਬਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪੂੰਨੀਆਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਬਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਜੱਟ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਗੋਤ ਸਾਂਝੇ ਹਨ। ਜੱਟ ਵਿਰਸਾ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੂਨੀਆ ਨਾਗਬੰਸੀ ਤੇ ਸ਼ਿਵ ਗੋਤਰੀ ਗੋਤ ਹੈ। ਪੂੰਨੀਏ ਦਲਿਤ ਵੀ ਹਨ। ਦਲਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਗੋਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਖੋਜ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਕਾਫੀ ਗੋਤ ਦਲਿਤਾਂ ਨਾਲ ਰਲਦੇ ਹਨ।
