ਇਹ ਯਦੂ ਬੰਸੀ ਰਾਜੇ ਸਲਵਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਛੀਨੇ ਦੀ ਅੰਸ਼ ਹਨ। ਸੰਨ 520 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਸਲਵਾਨ ਆਪਣੇ ਸੋਲਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਸਮੇਤ ਗੱਜ਼ਨੀ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਆਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਗਏ। ਛੀਨਾ ਰਾਉ ਨੇ ਬਿਆਸ ਤੇ ਰਾਵੀ ਦਾ ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਦੁਆਬਾ ਮਲਿਆ। ਛੀਨੇ ਦੀ ਸੰਤਾਨ ਕੁਝ ਮਾਝੇ ਤੇ ਕੁਝ ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਈ। ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਛੀਨੇ ਸਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਰਾਦਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਯਦੂ ਬੰਸੀ ਹਨ, ਚੌਹਾਨ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਰ ਇੱਬਟਸਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੌਹਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਬਿੱਕਰਮਾਦਿੱਤ ਤੋਂ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਬਰਸ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਲਯ ਰਾਜੇ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਿਆਲਕੋਟ ਨਗਰ ਵਸਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਰਾਜੇ ਨੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਦੇ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੰਧੂ, ਕੰਗ, ਮਲ੍ਹੀ ਤੇ ਪਰਮਾਰ ਆਦਿ ਜੱਟ ਕਬੀਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਲਵਾਨ ਰਾਜੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਪਰਮਾਰ, ਸ਼ੁੱਕ ਤੇ ਭੱਟੀ ਸਨ। ਭੱਟੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ ਬਹੁਤੇ ਜੱਟ ਗੋਤ ਪਰਮਾਰਾਂ, ਚੌਹਾਨਾਂ, ਭੱਟੀਆਂ ਤੇ ਤੁਰਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਖੱਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਘੱਟ ਹਨ।
ਸਿਆਲਕੋਟ ਵਿੱਚ ਛੀਨੇ ਗੋਤ ਦਾ ਉੱਘਾ ਤੇ ਪੁਰਾਣਾ ਪਿੰਡ ਜਾਮਕੀ ਸੀ । ਛੀਨੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਮੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਡੇਰਾ ਗਾਜ਼ੀ ਖਾਨ ਤੱਕ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ । ਕੁਝ ਪਾਕਿਪਟਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਘਰਾਨੇ ਤਾਰੇਕੇ, ਮਹਿਰਮਕੇ ਤੇ ਖਾਨੇ ਕੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ । ਇਹ ਸਭ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਛੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਵਸੌਂ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਅਤੇ ਡੇਰਾ ਇਲਮਾਇਲ ਖਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਛੀਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ । ਸਿੱਖ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਨ ।
ਮਾਝੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਛੀਨੇ ਕਾਫੀ ਆਬਾਦ ਸਨ । ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਜੱਟ ਕਬੀਲੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਛੀਨਾ ਤੇ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਛੀਨੇ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਉੱਘੇ ਪਿੰਡ ਸਨ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਛੀਨੇ ਸਿੱਖ ਸਨ । ਭਾਈ ਬਿੱਧੀ ਚੰਦ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਜੋਧਾ ਸੀ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪੱਕਾ ਸਿੱਖ ਸੀ । ਕਹਾਵਤ ਸੀ, “ਬਿਧੀ ਚੰਦ ਛੀਨਾ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੀਨਾ” ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੇਵਕ ਸਿੱਖ ਭਾਈ ਬਿਧੀਚੰਦ ਵੀ ਸਿੱਖ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲੋਂ ਹੋਰ ਛੀਨੇ ਜੱਟਾਂ ਵਾਂਗ ਚੋਰੀਆਂ ਕਰਦਾ ਤੇ ਧਾੜੇ ਮਾਰਦਾ ਸੀ । ਇਹ ਸੁਰ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਭਿੱਖੀ ਦਾ ਪੋਤਰਾ ਤੇ ਵਸਣ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ । ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਖੋਏ ਹੋਏ ਘੋੜੇ ਇਹ ਲਾਹੌਰ ਚੋਰੀ ਕਰਕੇ ਮੁਗ਼ਲ ਹਾਕਮ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਪਾਸ ਹੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਆਇਆ ਸੀ । ਛੀਨੇ ਜੱਟ ਮੀਆਂ ਵਾਲੀ ਤੇ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਛੀਨੇ ਦੀ ਅਠਾਰਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਪੇਰੂ ਛੀਨੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਸਮੇਤ ਪਾਕਿਪਟਨ ਦੇ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਇਸਲਾਮ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ । ਬਾਬੇ ਫਰੀਦ ਦਾ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ । ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆਕੇ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਜੱਟ ਕਬੀਲੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਸਨ । ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚੀਨੀ ਯਾਤਰੀ ਹਿਯੂਨ ਸਾਂਗ ਦੇ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਸਮੇਂ ਪੁਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਛੀਨੇ ਜੱਟ ਆ ਚੁੱਕੇ ਸਨ । ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਛੀਨੇ ਜੱਟ ਸਿੱਖ, 1947 ਈਸਵੀ ਦੀ ਵੰਡ ਮਗਰੋਂ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਸੰਗਰੂਰ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੇ ਜਲੰਧਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਉਜੜੇ ਪਿੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ । ਕੁਝ ਛੀਨੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਕੇ ਵਸੇ ਹਨ । ਛੀਨੇ ਸਿੱਖ ਘੱਟ ਹਨ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਨ ।
1881 ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰਬੀ ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਛੀਨੇ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੇਵਲ 10196 ਸੀ । ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਹੈ । ਛੀਨਾ ਵੀ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਗੋਤ ਹੈ । ਇਸ ਦਾ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
ਛੀਨਾ ਗੋਤ ਪਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਪਠਾਣ ਅਤੇ ਬਲੋਚ ਡੇਰਾ ਗਾਜ਼ੀ ਖਾਂ ਦੇ ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਘਟੀਆਂ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਦੁਸ਼ਮਣੀਆਂ ਸਨ। ਰਾਵੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਜੱਟ ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣੇ ਸਨ । ਛੀਨੇ ਮਿਹਨਤੀ ਤੇ ਖਾੜਕੂ ਜੱਟ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ ਪਠਾਨ ਤੇ ਬਲੋਚ ਜੱਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਹਨ। ਇਹ ਆਪਣਾ ਪਿਛੋਕੜ ਭੁੱਲ ਗਏ ਹਨ। ਕੁਝ ਡੋਗਰੇ, ਮਰਹਟੇ ਵੀ ਜੱਟਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਨ
