ਟਿਵਾਣਾ ਗੋਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ | Tiwana Goat History |

ਇਹ ਪਰਮਾਰ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਧਾਰਾ ਨਗਰੀ ਤੋਂ ਉੱਠਕੇ ਰਾਮਪੁਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦ ਹੋਏ ਫਿਰ ਅਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੇ ਪਰਮਾਰ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਬਾਦ ਸਨ। ਇਹ ਰਾਜੇ ਜੱਗਦੇਵ ਦੇ ਭਰਾ ਰਣਧੌਲ ਦੀ ਬੰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਇਸ ਬੰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਜਾ ਰਾਏ ਸ਼ੰਕਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਰਾਮਪੁਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸੀ। ਟਿਵਾਣੇ ਗੋਤ ਦਾ ਮੋਢੀ ਟੇਊਂ (ਟਿਵਾਣਾ) ਸੀ। ਟਿਵਾਣੇ ਦੀ ਸੱਤਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲਖੁ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਟਿਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਆਬਾਦ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਟਿਵਾਣੇ ਇੱਕ ਸਤੀ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਦਾਦੀ ਬੀਰ ਸਧੋਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਬਘੌਰ, ਸਰਵਰਪੁਰ, ਰੱਬੋ ਉੱਚੀ ਅਤੇ ਸਰਹੰਦ ਭਾਦਸੋਂ ਕੋਲ ਚਨਾਰਥਲ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣਿਆਂ ਦੀ ਚੌਧਰ ਸੀ। ਪਟਿਆਲੇ ਤੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣਾ ਤੇ ਟੋਹੜਾ ਪਿੰਡ ਟਿਵਾਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਿੰਡ ਹੈ । ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੇ ਅੰਬਾਲਾ ਤੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਵਸਦੇ ਹਨ। ਮਾਝੇ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਹੁਤੇ ਟਿਵਾਣੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ । ਬਹੁਤੇ ਟਿਵਾਣੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਾਹਪੁਰ, ਮੁਲਤਾਨ, ਝੰਗ, ਮਿੰਟਗੁਮਰੀ, ਮੁਜਫਰਗੜ੍ਹ ਤੇ ਬੰਨੂੰ ਤੱਕ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਆਬਾਦ ਹੋ ਗਏ। ਸਨ। ਟਿਵਾਣੇ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਸਿੰਧ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਜਹਾਂਗੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਸਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ।

ਟਿਵਾਣਾ ਗੋਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ | Tiwana Goat History |

ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਟਿਵਾਣੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਟਿਵਾਣਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤੀ ਵਸੋਂ ਸ਼ਾਹਪੁਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮਿੱਠਾ ਟਿਵਾਣਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਗਰ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਟਿਵਾਣੇ ਸਿੱਖ ਹਨ। ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਟੋਹੜਾ ਵੀ ਟਿਵਾਣਾ ਜੱਟ ਹੈ। ਸਰ ਸਕੰਦਰ ਹਿਯਾਤ ਖ਼ਾਂ ਟਿਵਾਣਾ ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਟਿਵਾਣੇ ਲੜਾਕੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਟਿਵਾਣੇ ਸਿਆਲ ਤੇ ਘੇਬੇ ਜੱਟਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਰਾਦਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸਮਝਦੇ ਹਨ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣੇ ਕੰਬੋਜ਼ ਵੀ ਹਨ । ਜੱਗੀ ਖੱਤਰੀ ਵੀ ਇਸ ਬੰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ । 1881 ਈਸਵੀਂ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਟਿਵਾਣੇ ਗੋਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 3607 ਸੀ । ਟਿਵਾਣੇ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤਾਂ ਘੱਟ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੋਤ ਹੈ ।

ਟਿਵਾਣਾ ਗੋਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ | Tiwana Goat History |

Leave a Comment

error: Content is protected !!